Sayo na hamok na turog, Pasko na. Kun galat an kadaghanan, kulba an namatian sini na duwa na kanding, si Rudolp nan si Ramfafamfam.
‘Bulegs, Padi’, bagaw ni Rudolp, ‘badi ini na an ultimo ko na Pasko. Sa otro, badi di’ na kita magbagat… Di’ na kita magkakaupod sa notsebuena…’
‘Aw, ayaw pagsusurumaton sin sugad so’n, Padi…’, simbag ni Ramfafamfam. ‘Kun di’ ta pa oras, di’ ta pa oras… Mala san Kamahalan, nakalibre kita sa mga bakasyonista. San Mayo, diri nakalihis kita sa mga katapusan? San pista, mga baktin man uga’ng an nagkaurutadlan…’
‘Ma’o, Padi’, mabudlay pa gihapon na simbag ni Rudolp. ‘Para kay di’ man di’anis na sugad kita sin inngangarat… Na posible nano man na oras, bubugnuton ini na higot ta, nan dadagnason kita pakadto sa kun diin kita bubunuon… Hu hu hu mee mee…’
‘Baaa’, bagaw ni Ramfafamfam, na may sasabihon kunta, iba man ugaring an lunuwas sa hiwa.
Dini sa nahigtan kanira, daghan an namag-aragi na sasakyan, na malin puro siribot, puro pakadto sa kun diin. Kaya ada parhag na an gabon dini, kay pwera sa kanira na duwa na ma’o man hamok an himo kundi magsabsab, asuhan pa san mga tambutso sini na mga sasakyan.
Yunango si Ramfafamfam, sa panganoron na may nagkapira na bito’on, maski may padiyo-diyo na dampog. ‘Pagkamatay ta ada’, bagaw niya, ‘mapalangit kita, o mapa…?’
Hunugot an pamandok ni Rudolp. ‘Impyerno? Kay ini na buhay ta niyan, langit ini?‘ Nan hunibi gihapon siya. ‘Mee mee mee…’
‘Aw’, bagaw ni Ramfafamfam na nangalag-kalag pa, na sugad sin kalmaduhon an pamati, ‘kun ikumparar sa iba na tawo, trangkilo kita, kay wara kita obra kundi magsabsab. Hanggan di’ ta pa oras sa bunuan… Baaaa baa baaa…’
Punuyo si Rudolp, namahikpahik san luha, nan yunango man. ‘Sa otro ko na buhay… kun mangyari baga, habo na ako maging kanding… Gusto ko…’
‘Nano an gusto mo maging’, salagbat ni Ramfafamfam, ‘tabili, na mailahon? Ulaniban, na makoloron?’
‘Gusto ko maging’, bagaw ni Rudolp na nangalagkalag, ‘selpon, kay inhahapihap hamok, inhihirutan, mahal…’
‘Hmp!’, tamiri ni Ramfafamfam. ‘Ma’o kay pagsurumatuni sa imo, sang’ab mo an ganghaw nan san mga laway na namagtipsik. Mas bale tibi, kay intatan’aw hamok… insasanigan, inmamantu’an, na sugad sin istampita…’
‘Hmp!’, tamiri man ni Rudolp. ‘Magdumot ka, kun sira hamok an mag-iimod kun may laban si Paquiao, o may harapi-hapi nan namagkaraoke, kay kahampang mo sira, pero di’ ka man kaupod…’
‘Iyah’, bagaw ni Ramfafamfam, ‘nano daw kun Pisbok? Kay an Pisbok, popular sa intero na tawo, daog pa si Kristo. Gusto ko maging Pisbok! Baaaa baaa baaa!’, tag’ok na ni Ramfafamfam.
‘Payt na’, bagaw ni Rudolp. ‘Niyan, kun nano-nano na an namagluwas sa imo, diri hamok kurumustahan nan panumduman, hasta san kun nano na buruwaan nan karamhagan. Nan malin daghan na an di’ namagpakaturog dahil sa Pisbok… Mas bale…Wikipedia, kay puro kinaadman an inhahatag, libre hamok sa tawo…’
‘Kay sarin kaungod an mga impormasyon hali doon?’, bagaw ni Ramfafamfam. ‘Kun sin’o man an naghahatag sin impormasyon, wara ada sira sin inkikilingan? Sin detalye na nalilihisan?’
Sunilensyo sira, san may rumagubrob na trak, nan bugahan sira sin madamuon na itom na aso.
‘Aw, akay baya ma’o yun na mga bagay an gusto ta maging?’, bagaw ni Ramfafamfam, na sugad sin may nadumduman. ‘’Di’ man yun magkakaburuhay, kay wa’ man yun mga buhay…’
‘Ma’o, ha?’, bagaw ni Rudolp. ‘Di’ kun sugad, mas bale maging kuto ako sa buhok ni Angel Loksing… ha ha ha meee meeee meee.’
‘Di’ man mangyayari yun’, bagaw ni Ramfafamfam, ‘kay di’ man ada yun inkukuto…’
‘Kun nano man an mangyari, ayaw nagu’d pagmamaw’ot na maging orig, kay labi dini sa Pilipinas, simbolo yun sin kaarkabusan, daog pa an buaya… Ikumparar ka hamok sa mga senador nan konggresman…’, bagaw ni Rudolp.
‘Di’ kun sugad, gusto ko na ha’k maging politiko’, bagaw ni Ramfafamfam. ‘Mayad ini na lahi kay masarig, diri basta naaapektuhan sin atake, pagtuya-tuya, asunto, negatibo na publisidad…’
‘Nayamanon pa…’, sugpon ni Rudolp.
‘Honorable pa an garahoy sa hampang, maski inbuburaratan sa likuran…’, bagaw ni Ramfafamfam.
‘Inpapayungan pa, maski wara uran…’, dagdag pa ni Rudolp.
Unalto sira san tuminik-tinik, hadok, labi na pareho sira nakakarigos pa hamok pira na kabulan an nakalihis.
‘Maogma man ada sira, nan san pamilya nira?’, bagaw ni Rudolp, na nagtatan’aw sa billboard na bagaw ‘Herap para sa maiirap’.
‘Badi. Siguro’, bagaw ni Ramfafamfam. ‘Mala ngani, kay malin mayoridad na Pilipino, kun tagan man sin tsansa, magpapaaragaw man sin pwesto sa konggreso o maski diin na munisipyo… Meee meee meee.’
May sasabihon pa kunta si Rudolp, san bigla hunugut an higot niya sa liog. San luningag siya, naimod niya an tagsadiri niya, na inkakanikan na an higot, senyal na oras na niya sa bunuan. Nakahibi an kanding. ‘Meeeeee meeeeee meeeeeee!’
Nauna man ha’k sin diyo na oras si Rudolp. Bag’o manirum-sirom, si Ramfafamfam na man an binuno. Siniruban ngon’a sira, basi di’ na pagkagisan, nan makilaw tulos an panit. Tinuruktok an lawas, naging kaldereta bag’o pa gumab’i. An ulo nan san mga tul’ang, sinabawan, inalsuman sin sampalok. An bituka nan san kasiripungayan, hinimo na papaitan. Pagtuludan na notsebuena, magkaupod man gihapon sira sa lamesa na kaunan, nan sa harampang san surumsuman.
Pamúghaton 